Ogólne informacje o refundacji na wyroby medyczne - co można dostać, jak skorzystać, kto może skorzystać?
Co to są wyroby medyczne
Jest to grupa środków czy przyrządów pomocniczych dla osób z niepełnosprawnościami czy różnymi schorzeniami zdrowotnymi. Wyroby medyczne mogą być potrzebne jedynie przez krótki okres czasu, do momentu zakończenia leczenia, ale można z nich tez korzystać przez całe życie. Wśród nich znajdują się środki higieniczne, worki stomijne czy zestawy infuzyjne, ale także wózki inwalidzkie czy łóżka pionizujące. Wszystkie potrzebne informacje określają przepisy Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1267 z póżn.zm.).
Jednorazowy wydatek czy comiesięczny koszt zaopatrzenia znacząco wpływa na budżet wielu osób. Z pomocą przychodzi możliwość refundacji wybranych wyrobów medycznych. Każdy ubezpieczony w NFZ posiada możliwość uzyskania dofinansowania do zakupu potrzebnego sprzętu czy innych pomocy dnia codziennego. Warto znać warunki refundacji oraz to, gdzie załatwiać wszelkie potrzebne dokumenty, aby zmniejszyć koszty życia osoby z niepełnosprawnością.
Gdzie i za ile można zakupić refundowane wyroby medyczne?
Otrzymane od uprawnionej osoby zlecenie na wyroby medyczne można zrealizować w wielu miejscach w Polsce. Wystarczy jedynie, aby dany sklep medyczny czy apteka miały umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia na realizację zleceń. Z refundacji można skorzystać w dowolnym miejscu w kraju niezależnie od tego, w którym Oddziale NFZ zostało dane zlecenie wystawione. W przypadku jednak realizacji zlecenia na części (np. co miesiąc) może się ona odbywać wyłącznie w jednym miejscu.
W wykazie refundowanych wyrobów medycznych są jedynie informacje o rodzaju produktów. To jaki dokładnie produkt zostanie wybrany zależy od kupującego. Wyroby medyczne różnią się od siebie ceną czy jakością, a wszystko zależy od wybranego producenta. W Rozporządzeniu Ministra Zdrowia ujęte są maksymalne limity refundacji, co pozwala dostosować zakup sprzętu do swoich możliwości finansowych, jeśli konieczna byłaby dopłata z własnych środków.
Kto może wystawić zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne?
1 stycznia 2020 r. nastąpiła znacząca zmiana w zasadach wystawiania zleceń. Wszelkie wprowadzone korekty dotyczące weryfikacji czy realizacji zlecenia pozwalają na skrócenie formalności i ograniczenie wizyt, co zdecydowanie ułatwia życie pacjentom. W Rozporządzeniu Ministra Zdrowia przy każdym wyrobie medycznym wypisane są osoby uprawnione do wystawiania i weryfikacji zleceń na wyroby medyczne. Najczęściej są to lekarze różnych specjalizacji, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarka, położna, fizjoterapeuta czy felczer.
Osoba uprawniona wypisując obecnie zleceniu musi korzystać z systemu informatycznego, z którego gotowy druk będzie mógł być wydrukowany. Od 1 stycznia 2020 r. zlecenia odręczne mogą być wypisywane jedynie w przypadku awarii systemu informatycznego. Takie postępowanie pozwala usystematyzować cały proces i znacznie go przyspieszyć.
Jaka jest data ważności wystawionego zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne?
Zlecenie na jednorazowe zaopatrzenie w wyroby medyczne powinno być zrealizowane w ciągu 12 miesięcy od daty jego wystawienia. Nie może być ono jednak wystawiane częściej niż pozwala na to Rozporządzenie Ministra Zdrowia. Jeden rodzaj wyrobu medycznego, to jedno zlecenie. Zgodnie z przepisami nie można ich łączyć na jednym druku.
Natomiast zlecenie, które obejmują wyroby medyczne na potrzeby comiesięczne może być wypisane jednorazowo na 12 miesięcy uwzględniając jego realizację na części. Należy wówczas nie częściej niż co miesiąc i nie rzadziej niż co 6 miesięcy realizować część zlecenia. Jest to szczególnie istotne w przypadku zleceń na takie wyroby jak pieluchy, podkłady czy inne przybory jednorazowego użytku. Warto jednak systematycznie realizować zlecenie, ponieważ niewykorzystane wyroby z minionego miesiąca przepadną.
Weryfikacja i potwierdzenie zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne
Możliwość skorzystania z refundacji powinna być zweryfikowana przez system informatyczny. Od 1 stycznia 2020 r. już w chwili wypisania zlecenia elektronicznego na zaopatrzenie w wyroby medyczne następuje weryfikacja i potwierdzenie przez system. Jest to duże ułatwienie. Nie ma konieczności osobistego potwierdzania prawa do refundacji w odpowiednim Oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia.
Problem robi się wtedy, kiedy to osoba uprawniona wypisze zlecenie odręcznie bez potwierdzenia go w systemie. Są to obecnie bardzo rzadkie sytuacje z uwagi na wszechobecne systemy informatyczne i elektroniczną dokumentację medyczną. Należy wówczas zgłosić się do Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia właściwego dla miejsca zamieszkania pacjenta. Formalności można załatwić osobiście, przez osobę trzecią czy również drogą pocztową.
Taki sposób weryfikacji zlecenia znacznie wydłuża moment skorzystania ze niego. Czas ten znacząco się zwiększy, jeśli wybierze się kontakt z Oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia drogą pocztową. Wszelkie informacje na temat miejsc, w których można potwierdzić zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne dostępne są na stronach internetowych Oddziałów Wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia.
Limity refundacji wyrobów medycznych – o co chodzi?
W Rozporządzeniu Ministra Zdrowia podane są refundowane wyroby medyczne. Jednak to od pacjenta czy jego opiekuna należy decyzja, który rodzaj produktu wybierze. Rozporządzenie określa limity refundacji wybranych wyrobów medycznych. Co to w praktyce oznacza?
Narodowy Fundusz Zdrowia zapłaci za wyrób medyczny, ale wyłącznie do wysokości wyznaczone z góry limitu. W przypadku, kiedy wybrany produkt kosztuje więcej, to różnicę pokrywa już pacjent ze swoich środków finansowych. Dla dobra pacjentów każdy sklep medyczny czy apteka musi posiadać przynajmniej jeden produkt z danej grupy wyrobów, którego wartość nie będzie przekraczała limitu finansowania. Pozwala to pacjentom na zakup zaopatrzenia w pełni bezgotówkowo.
Czy możliwy jest zwrot kosztów za pełnopłatny zakup wyrobów medycznych przez pacjenta?
Jedyną słuszną i poprawną drogą w celu uzyskania refundacji wyrobów medycznych jest skierowanie swoich kroków do osoby uprawnionej do wystawiania zleceń. W innym przypadku nie można liczyć na dofinansowanie ze środków publicznych. Wystawione zlecenie, które zostanie potwierdzone może być zrealizowane w wybranych punktach. Sklepy medyczne czy apteki rozliczają się już wyłącznie z Narodowym Funduszem Zdrowia, a pacjent dopłaca jedynie kwotę z poza limitu dofinansowania.
Jeśli jednak pacjent najpierw zakupi wyrób medyczny płacąc jego pełną cenę, to nie może liczyć na jego refundację. System dofinansowań do zakupu wyrobów medycznych nie działa w drugą stronę. Nie może nastąpić zwrot poniesionych kosztów na podstawie przedstawionego przez pacjenta paragonu czy faktury. Należy od tym pamiętać chcąc korzystać z refundacji z Narodowego Funduszu Zdrowia na zakup wyrobów medycznych.
Zasady refundacji napraw wyrobów medycznych
W Rozporządzeniu Ministra Zdrowia ujęty został także limit refundacji na naprawy wyrobów medycznych. Głównie chodzi tutaj o sprzęt ortopedyczny czy rehabilitacyjny. Wózki inwalidzki mogą ulegać nieplanowanym awariom, które znacznie utrudnią życie osób z nich korzystających. Aby uzyskać refundację naprawy, należy wypełnić zlecenie naprawy wyrobu medycznego w Oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia. Po jego zweryfikowaniu można zacząć naprawę sprzętu.
Wyroby medyczne, które uległy awarii mogą być naprawiane wyłącznie w miejscach, gdzie został dany sprzęt zakupiony. Refundacja należy się w przypadku sprzętu, którego czas gwarancji minął, ale z drugiej strony okres użytkowania jeszcze trwa. Naprawa jest szansą na wydłużenie okresu użytkowania sprzętu, jeśli nie minął jeszcze czas, który pozwoliłby na wystawienie nowego zlecenia.
Czy i kiedy możliwe jest skrócenie czasu użytkowania?
Okres użytkowania, czyli inaczej mówiąc czas odstępu między kolejnymi zleceniami na dany sprzęt określony jest w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Są jednak wyjątki, kiedy to można się starać o skrócenie tego czasu użytkowania i zakup nowego sprzętu z refundacją. Jest to sytuacja, kiedy przykładowo wózek inwalidzki czy orteza przestają spełniać swoje założone funkcje. Dzieje się tak w przypadku dzieci, które szybko rosną i najzwyczajniej w świecie nie mieszczą się już do wózka inwalidzkiego.
Wniosek o skrócenie czasu użytkowania będzie wskazany również w przypadku pogorszenia stanu zdrowia osoby z niepełnosprawnością i koniecznością zmiany zaopatrzenia na bardziej specjalistyczne. Nowe zlecenie wystawiane jest przez osobę do tego uprawnioną. Musi ona jednak rzetelnie opisać uzasadnienie medyczne, dlaczego konieczna jest zmiana wyrobu medycznego. Weryfikacja zlecenia odbywa się podobnie jak w przypadku standardowych zleceń przez system informatyczny czy Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia.